„Lampa Alladyna”, „klucz w wodzie” i inne kontrolki, których nie wolno ignorować

Samochód, w przeciwieństwie do człowieka dokładnie daje nam znać co go „boli” i gdzie jest może być usterka.

Mechanicy zawsze delikatnie uśmiechają się gdy przychodzi klient i mówi, że na desce zapaliła mu się „lampa Alladyna”, albo dlaczego samochód wyświetla na zegarach płatek śniegu, a przecież żaden śnieg nie pada. To oczywiście tylko kilka przykładów zabawnych określeń na kontrolki, ale trzeba pamiętać, że to istotne które z kontrolek absolutnie zakazują poruszania się samochodem i wymagają natychmiastowej reakcji, a które – zależnie od odwagi kierowcy – pozwalają poruszać się autem pomimo zagrożeń.

Zagrożenia są tutaj słowem nieco na wyrost, nie mniej jednak sprawność wszystkich systemów w samochodzie gwarantuje poprawną pracę silnika, hamulców czy systemów bezpieczeństwa. Ale zanim wyjaśnimy znaczenie poszczególnych kontrolek, przejdźmy szybko przez historię sposobów w jaki samochody informowały kierowcę, że coś jest nie tak.

Historia kontrolek na desce rozdzielczej

We wczesnych automobilach to kierowca musiał monitorować i nieustannie sprawdzać czy wszystko działa jak należy. Przed każdą podróżą musiał upewnić się, że wszystkie elementy są w należytym stanie, a po zaparkowaniu pojazdu sprawdzić, że żadna część nie ucierpiała podczas jazdy. Inną sprawą jest, że kiedyś kierowca musiał mieć o wiele większą wiedzę o samochodzie i miał o wiele większy wpływ na jego funkcjonowanie – łącznie z tym, że ręcznie ustawiał kąt wyprzedzenia zapłonu, dawkę paliwa i inne parametry, za które obecnie odpowiedzialny jest komputer auta.

Gdy w samochodach zaczęły pojawiać się gaźniki, a obsługa pojazdu została uproszczona to zaczął on zdobywać popularność również wśród ludzi, którzy po prostu chcieli się wygodniej przemieszczać z punktu A do punktu B. To oznaczało, że nie wszyscy kierowcy byli w stanie organoleptycznie zdiagnozować usterkę i odpowiednio wcześnie ją naprawić lub udać się do specjalisty.

Wiedząc o tym, inżynierowie amerykańskiej marki Hudson już w latach 30’ dwudziestego wieku zaczęli montować kontrolkę awarii w swoim samochodzie. Klienci mówili o niej na różne sposoby, ale najpopularniejszym z nich jest „idiot light” (lampka dla idioty) i oznaczała ona, że poważna usterka jest nieunikniona i nasza podróż albo już się zakończyła albo zakończy się za chwilę. Rozwiązanie godne podziwu, problem w tym, że lampka nie informowała co się zepsuło, ani jak bardzo. Informowała po prostu, że coś uległo poważnej awarii. Lampki tego typu stosowano aż do lat 80’, kiedy szybko rozwijająca się elektronika pozwoliła na lepsze diagnozowanie problemów z samochodem i wcześniejsze informowanie o potencjalnych problemach.

Rodzaje kontrolek na desce rozdzielczej

Uruchamiając samochód lub po prostu włączając zapłon na pewno zauważyliście, że kontrolki mają różne kolory. Jak się domyślacie, każdy z tych kolorów oznacza coś zupełnie innego.

Kontrolki niebieskie i zielone

Tutaj nie ma się czym przejmować – kontrolki w kolorach niebieskim i zielonym są kontrolkami czysto informacyjnymi. Nie zwiastują żadnych nieprawidłowości tylko powiadamiają o włączonych funkcjach lub elementach wyposażenia samochodu. Jedyną kontrolką, która świeci na niebiesko jest kontrolka świateł drogowych, czyli tak zwanych długich, cała reszta począwszy od świateł mijania i kierunkowskazów, kończąc na tempomacie i innych elementach wyposażenia opcjonalnego świeci na zielono.

Kontrolki pomarańczowe i żółte

W przypadku tych kontrolek również nie trzeba się obawiać nagłej awarii samochodu uniemożliwiającej dalszą jazdę. Nie wolno jednak lekceważyć pomarańczowych i żółtych piktogramów, bo choć nie zabraniają dalszej jazdy, to jednak oznaczają uszkodzenie ważnych systemów, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo oraz płynność jazdy.

Kilka kontrolek w kolorach żółtym i pomarańczowym, które warto wyjaśnić szerzej:

Płatek śniegu – należy zachować szczególną ostrożność, na drodze może pojawić się lód – ta kontrolka zwykle wyświetla się gdy temperatura na dworze spadnie poniżej pewnego poziomu, zwykle około 5°C.

„Check engine” – oznacza jakiś problem z silnikiem. Nowoczesne samochody zwykle informują na zegarach z którym elementem konkretnie jest problem (wtryskiwacze paliwa, wydech, turbo), ale w starszych autach o rodzaju błędu dowiemy się dopiero po podłączeniu czytnika kodów.

Kontrolka ESP – świecąca się nieprzerwanie kontrolka z napisem ESP (lub podobnym) nie oznacza, że nasz samochód ciągle się ślizga i próbuje złapać przyczepność. Jeśli ESP pozostaje zapalone, znaczy, że system uległ awarii i może nie działać jeśli zaczniemy się ślizgać.

kontrolka niskiego ciśnienia w oponach - gdy świeci się ta kontrolka oznacza to, że któreś z kół straciło ciśnienie i nie zapewnia odpowiedniego kontaktu z podłożem. Może to wynikać z faktu, że opona jest uszkodzona, bądź zamontowany w niej czujnik ciśnienia nie działa prawidłowo. W obu z tych przypadków polecamy przyjechać do naszego serwisu, w którym usterkę naprawimy szybko i profesjonalnie.

Kontrolki czerwone

Z punktu widzenia użytkownika to jest najważniejszy układ kontrolek – większość z nich oznacza, że coś uległo poważnej awarii i samochód może nie być zdolny do dalszej bezpiecznej jazdy. Oznacza to, że każdy kilometr może zakończyć się bardzo kosztowną awarią, która w wielu przypadkach przekroczy wartość samochodu.

Jest jednak kilka kontrolek, które należy opisać dokładnie:

Kontrolka hamulca ręcznego – oznacza, że zaciągnięty jest hamulec postojowy. Należy jednak nadmienić, że w samochodach z elektronicznym „ręcznym” jej ciągłe świecenie lub mruganie może oznaczać niesprawność układu czyli innymi słowy – brak hamulca ręcznego lub stałe zablokowanie mechanizmu.

Kontrolka akumulatora – czerwona kontrolka z ikoną akumulatora może oznaczać kilka rzeczy. Pierwszą z nich jest słaby akumulator, który nie daje wystarczająco prądu do reszty systemów w samochodzie. Drugą jest zużyty alternator służący do ładowania akumulatora podczas jazdy, co może oznaczać, że samochód nagle może przestać działać z powodu braku prądu. Ta kontrolka świeci również jeśli na postoju z wyłączonym silnikiem słuchamy radia – wtedy cały prąd idzie wprost z akumulatora, wyczerpując go.

„Lampka Alladyna” – ta kontrolka oznacza brak oleju w silniku, lub też brak jego ciśnienia w pompie olejowej. Generalnie to bez znaczenia, bo tak długo jak awaria nie dotyczy kontrolki, to każdy z tych problemów może oznaczać zatarcie silnika z powodu braku smarowania. Tej kontrolki NIE WOLNO ignorować.

Kontrolka niskiego poziomu płynu chłodniczego – spotkaliśmy się już z określaniem tej kontrolki jako „klucz w wodzie”, w rzeczywistości jest to po prostu termometr zanurzony w płynie. Zapalenie się tej kontrolki oznacza, że silnik się przegrzewa, co również może oznaczać jego zatarcie wskutek zbyt wysokich temperatur wewnętrznych. Tej kontrolki także NIE WOLNO ignorować.

Co jest w samochodzie oprócz kontrolek?

W nowych samochodach kontrolki to tylko symbole, które świecą się by kierowca nie zapomniał, że jakiś system uległ awarii. Oprócz piktogramów często pojawiają się także napisy, które konkretnie piszą co uległo awarii i jak poważny jest to problem. Zwykle w przypadku awarii kluczowych systemów pojawia się komunikat „NATYCHMIAST ZATRZYMAJ POJAZD”, a sam samochód przechodzi w tryb awaryjny, który ogranicza moc i prędkość.

Coraz częściej zdarza się też, że producenci stosują tylko podstawowe kontrolki, na przykład Renault używało ikony klucza na pomarańczowym tle, które tylko mają informować o jakiejś awarii – resztę trzeba przeczytać z ekranu komputera pokładowego.

Kontrolki – podsumowanie

Piktogramy wyświetlające się na desce rozdzielczej nie muszą oznaczać awarii – wiele z nich informuje tylko o działaniu świateł, tempomatu czy asystenta pokonywania wzniesień. Trzeba jednak pamiętać, że podobnie jak to ma miejsce w przypadku znaków drogowych – informacji zaznaczonych kolorem czerwonym NIE WOLNO ignorować i trzeba jak najszybciej oddać auto do serwisu.